Hoop in tijden van crisis

Vreemde tijden. Onwerkelijke tijden. Europa beleeft een situatie die lang niet is voortgekomen. Oorlog op de randen van dit continent. Dit komt dichtbij. Als je doorrijdt, ben je er in anderhalve dag. Europa verkeert in een crisis. Als je als burger de politiek volgt, krijg je de indruk dat Nederland tientallen crisissen heeft. Woningbouw, vluchtelingen, stikstof, klimaat, energie, water, ontpoldering van de Hedwige, PFAS, Kader Richtlijn Water en nog vele anderen. Joan van Burg, die namens de SGP het woord voerde bij de Algemene beschouwingen, vraagt zich af hoe dat komt. Onderaan dit artikel kunt u de bijdrage terugkijken. 

Het moet niet zo zijn dat iets als crisis benoemen een excuus is om als regering vooral reactief te reageren in plaats van vooruit te zien. Sommige zaken zijn al decennia bekend en zien we aankomen. Net zo lang wachten tot het een crisis wordt en dan over de mensen heen walsen, is niet de manier waarop de overheid zou moeten werken. Wat de SGP betreft is het een hoofdtaak van de overheid om te zorgen dat haar burgers ‘een stil en gerust leven kunnen leiden’. Zo werd dat 500 jaar geleden opgeschreven door Guido de Brès in de Nederlandse Geloofsbelijdenis en het is nog steeds actueel. Het lukt niet om alles een crisis te noemen en daarmee dingen op te lossen. Alles moet ad hoc, de hypes vliegen rond je oren en iedereen is in crisismodus.

Van Burg: ‘’Ik zou wensen dat er wat meer Zeeuwen in Den Haag zaten. Want het nuchter en rustig nadenken lijkt er niet meer bij te zijn in Den Haag.’’

Terug naar het Zeeuwse. Als we terugkijken naar 2021, zien we dat we t.o.v. de begroting 2021 vele miljoenen hebben overgehouden. Of beter gezegd, niet hebben uitgegeven waar dat wel de bedoeling was. Het zou kunnen dat alles bereikt is met minder geld, maar dat is niet het geval. Er zijn dingen niet uitgevoerd. Dat geeft voor ons wel zorgen. Er zijn oorzaken, zoals corona, maar dat zal dit jaar mogelijk ook weer zijn. Bovendien zorgt de oorlog in Oekraïne ervoor dat de nodige zaken niet leverbaar zijn of een veel langere levertermijn kennen, waardoor projecten vertraging oplopen. Hoe ziet Gedeputeerde Staten (GS) dit? Gaan we dit jaar weer zo’n groot bedrag overhouden? De SGP-fractie wil hier graag een inkijkje in bij de Najaarsnota, zodat we mogelijk nog gelden kunnen herbestemmen dit najaar.

Zojuist zei ik iets over het Haagse beleid. Dat heeft wel zijn weerslag in Zeeland. Soms lijkt het wel of de afstand tussen Den Haag en Middelburg elk jaar groter wordt. Feitelijk gezien kan dat niet zo zijn, maar in figuurlijke zin lijkt het soms wel. De beantwoording van Den Haag op brieven over PFAS / Hedwige en de stikstofkaarten zijn wel illustratief.

Voorzitter, als eerste spreken heeft het voordeel dat je als fractie soms trendsettend kan zijn. Als elfde spreker vandaag zal SGP dat deze keer niet zijn. Maar zijn we dat dan nooit? Een klein voorbeeld. In 2009 heeft de SGP een motie ingediend over duurzaam bouwen. In 2017 heeft de RVO daarover een checklist ontwikkeld en nu anno 2022 komt de PvdA met een motie met dezelfde gedachte, maar iets concreter. Zo zie je maar, soms is het goed als dingen wat langer duren. Soms geeft dat iets meer zorgvuldigheid. Niet alles hoeft een hype te zijn.

‘’Soms is het goed als dingen wat langer duren. Niet alles hoeft een hype te zijn.’’

Concreet enkele onderwerpen waar de SGP aandacht voor wil vragen:

Visserij vs. stikstof

In 2019 hebben wij al een motie over visserij en stikstof ingediend samen met VVD en anderen, welke is aangenomen. Toen zagen we al aankomen dat stikstofeisen een probleem zouden kunnen gaan worden voor de Zeeuwse visserij, o.a. voor de garnalenvissers. Helaas is daar nog geen oplossing voor gekomen. Het is niet uit te leggen dat zeescheepvaart zonder strenge regels door alle Natura 2000 gebieden mag varen, duizenden keren per jaar. En dat de uitstoot van de Zeeuwse vissers, die in geen verhouding staat tot de zeescheepvaart, een probleem is. Daarom dienen wij opnieuw een motie mb.t. de Zeeuwse visserijsector in, samen met CDA, ProZeeland, 50 plus, PvZ, Lijst Bosch en VVD.

Landbouw vs. stikstof

Wanneer gaan wij spreken over de gebiedsgerichte aanpak en de concrete plannen? Andere provincies hebben zulke plannen al klaar. Gelderland en Friesland bijvoorbeeld. De startnotitie komt er aan, en is dat het dan? Wat de SGP betreft niet. Wij willen tijdens de commissievergadering op 8 juli echt de inhoud in. Hopelijk is GS dan zover. Het stikstofdebat heb ik gisteren deels kunnen volgen, en daaruit bleek dat de inmiddels al beruchte stikstofkaart een startpunt is. Zo is het niet gepresenteerd en overgekomen bij de mensen. Het biedt een kans voor de provincie om er een Zeeuwse invulling te geven. Daarover moeten wij echt op korte termijn het inhoudelijke gesprek voeren. Wij zijn benieuwd of we 8 juli naar de inhoud kunnen.

Binnenvaart

Binnenvaartsector is een sector die uit veel kleine bedrijven bestaan, veel eenmanszaken. Zij hebben niet de tijd en menskracht om flink lobby voor hun belangen te voeren. Wij merken dat en daarom gaan wij als SGP iedere keer het gesprek aan met de binnenvaarders.

''Zeeland, de provincie met de meeste vaarwegen, zou een huiskamer voor de binnenvaartsector moeten zijn.''

Vergeleken met andere soorten van vervoer, is de binnenvaart ook nog eens heel duurzaam. Uiteraard is verbetering nog mogelijk. Wat de SGP betreft is er veel te weinig aandacht voor deze sector. Daarom hebben wij al meerdere keren een motie ingediend. Dat heeft geresulteerd in een rapport over de ligplaatsenproblematiek dat deze week is gepresenteerd. De SGP is blij met het rapport, maar wat ons betreft mogen de aanbevelingen nog wel wat strakker. De urgente zaken zouden eind dit jaar gewoon opgelost moeten zijn. Ook het voortgangsrapport van de aanbevelingen zouden we graag bij de Najaarsnota al zien. Er moet tempo gemaakt worden. Het duurt allemaal al veel te lang. En ons inziens zou er bij de provincie een coördinerend ambtenaar of kwartiermaker aangesteld moeten worden die deze problematiek echt beetpakt. Er is letterlijk en figuurlijk veel achterstallig onderhoud bij Provincie Zeeland en andere waterwegbeheerders m.b.t. voorzieningen voor de binnenvaart. Daar moeten we als Zeeland toch een oplossing voor kunnen vinden.

Schone Westerschelde

PFAS is echt een dossier waar we veel aandacht voor moeten hebben. Maar we moeten ook de ‘nurdles’, plastic bolletjes, niet vergeten. Dat worden gewoon micro plastics. In Zeeland laten we dat al jaren toe. Dat is een grote schande. Op een later moment moeten we daar zeker nog uitgebreider op terugkomen,

Leefbaarheid

Een stevige leefbaarheidsagenda hebben we in de Provincie Zeeland niet. We moeten er scherp op blijven dat gelden vanuit de Regiodeal bijvoorbeeld, met name ingezet worden voor leefbaarheidsprojecten.

Openbaar vervoer

De kwaliteit van het OV mag niet zover terugvallen dat er vervoersarmoede ontstaat, dat we er niets meer aan hebben. We zitten al heel erg op de bodem. Er moet snel iets aan gebeuren, want bedrijven, scholieren, ouderen moeten zekerheid hebben.

Verkeersveiligheid

We maken ons grote zorgen over de cijfers. Er wordt al veel gedaan om de verkeersveiligheid te verbeteren, maar blijkbaar is het nog niet genoeg. Heeft GS voldoende middelen, en vooral ook menskracht, om hier op te schalen?

Woningbouw

Wonen waar je je thuis voelt. CDA heeft een motie gemaakt over collectief, particulier, opdrachtgeverschap. Typisch een middel waarmee je mensen uit de eigen regio een kans geeft om hier een woning te bouwen. Dat niet mensen uit de randstad via een ontwikkelaar allerlei huizen neerzetten. Het voordeel van dit is dat je in de plek moet wonen waar je gaat bouwen. Dat biedt kansen aan onze eigen inwoners.

Geschenkwoningen

Een onderzoek dat GS heeft laten uitvoeren, laat zien dat geschenkwoningen die kort na de ramp in 1953 aan Zeeland geschonken uit het buitenland, dreigen te verdwijnen. Om te voorkomen dat we over enkele decennia geen goede geschenkwoningen meer hebben, dienen wij een motie in om daar iets aan te doen. Dat doen wij samen met CDA, PvdA, VVD, GroenLinks.

Stoomtrein Goes-Borsele

Tevens dienen we een motie in om te onderzoeken wat de provincie als bijdrage kan leveren aan het beter bewaren van het daar zo mooie, rijdende erfgoed.

Meicirculaire

De meicirculaire zit eraan te komen. Er is veel extra geld beschikbaar, ca. 10 miljoen euro. De SGP heeft enkele suggesties voor de besteding daarvan:

• Extra geld naar het OV
• Slimme mobiliteit: pilots naar voren trekken in 2023 en 2024 i.p.v. vanaf 2025
• Beheer en onderhoud (zie problemen Rijkswaterstaat)
• Binnenvaart en visserij
• ROVZ - verkeersveiligheid - gedragsbeïnvloeding - steeds meer soorten vervoer

Heeft de SGP dan alleen maar opmerkingen en vragen? Nee, afgelopen jaren is er ook veel bereikt. Als SGP hebben we een mid term review gehouden vorig jaar. Daaruit bleek dat veel concrete punten uit ons verkiezingsprogramma zijn uitgevoerd in de afgelopen jaren. Richting Gedeputeerde Staten en de ambtelijke organisatie is dit ook een blijk van waardering.

Een ding wil ik er uit lichten. De dialoog met de cultuursector. Die is op gang gekomen naar aanleiding van een aanvaring tussen de cultuursector en o.a. de SGP. Dat heeft een positieve wending genomen met een dialoog over hoe je in Zeeland met elkaar kunt omgaan over gevoelige onderwerpen. We hebben hoop dat dit polarisatie kan voorkomen. Dat blijkt niet altijd te lukken. Onlangs was er e.e.a. te doen over posters bij het Bevrijdingsfestival. Dan zie je dat zo’n dialoog nodig is. We horen graag hoe de dialoog met de culturele sector verder gaat.

En mensen, luisteraars, collega’s, ik hoor wel eens mensen dat het zo’n warboel geworden is in Nederland, in de wereld. Dan één tip: Lees eens in het boek Openbaringen van Johannes. Het laatste Bijbelboek uit de Bijbel. Daar worden beelden geschetst over hoe het ooit zal worden. Ooit kan ook op korte termijn zijn. Een aarde zonder oorlog, zonder ruzie. Het beste komt nog. Wij wensen GS alle wijsheid en Gods zegen om in deze wereld vol beroering de goede dingen te doen voor Zeeland. Waar nodig zullen wij ons steentje proberen bij te dragen.