Goed zorgen voor Zeeland

Politiek gezien leven we in een interessante tijd. De Europese verkiezingen liggen net achter ons. Stevige verschuivingen hebben plaatsgevonden. Oorlog aan de rand van ons continent. In Den Haag is een kabinet in de maak met een hoofdlijnenakkoord. Wie weet neemt er voor het eerst in de geschiedenis een SGP’er deel aan een kabinet. Al deze politieke turbulentie laat weer maar eens zien dat ons democratisch systeem met verkiezingen van gemeente, provincie, Eerste en Tweede Kamer op verschillende tijdstippen zorgt voor stabiliteit. Veel zaken gaan gewoon door, ook als een overheidslaag demissionair is. Want een overheid moet niet met zichzelf bezig zijn, maar met goed bestuur. Het moet niet zo zijn dat iets pas opgepakt wordt als het als ‘crisis’ bestempeld wordt. Een overheid moet haar werk goed en rustig doen. Vrijdag 7 juni debatteerden Provinciale Staten over de Jaarrekening 2023 en de Voorjaarsnota 2024, waar de kaders voor 2025 in gesteld worden. Onderstaand leest u de bijdrage van de SGP-fractie, verwoord door fractievoorzitter Joan van Burg.

Bij de jaarrekening is ook dit jaar weer geconstateerd dat we zo’n 13,6 miljoen euro over houden. Daarvan wordt 9 miljoen doorgeschoven, omdat we als provincie het voorgenomen beleid niet hebben kunnen uitvoeren. Een vraag aan Gedeputeerde Staten: kunnen we halverwege het jaar meer inzicht krijgen in het lopende jaar? Mogelijk kunnen we dan aanvullende keuzes maken over intensivering van bestaand beleid of eventueel nieuw beleid. De voorjaarsnota bevat de kaders voor de komende tijd. Wij hadden die wat scherper verwacht, maar helpen er graag aan mee om hier invulling aan te geven. Overigens goed om te zien dat het financieel degelijk in elkaar zit.

Elke regio telt

De SGP maakt zich in meerdere opzichten zorgen om de leefbaarheid in onze provincie. Er is niet voor niets recent een rapport verschenen met de titel ‘Elke regio telt’. Het zal er de komende maanden op aan komen hoe het nieuwe kabinet zich gaat verhouden tot de regio’s. We hebben goede hoop dat er nu partijen gaan regeren die meer luisteren naar de regio’s, maar dat zullen ze waar moeten maken. De SGP roept Gedeputeerde Staten op om ook bij het nieuwe kabinet veel aandacht te vragen voor onderwijs, openbaar vervoer, gezondheidszorg en voorzieningen in Zeeland. Met relatief weinig inwoners en een groot grondgebied met een zeer specifieke topografie, waardoor afstanden in kilometers lang zijn, werken Haagse normen hier meestal niet goed.
Ook de provincie moet zich inzetten voor de leefbaarheid. In het coalitieakkoord is afgesproken dat er een Leefbaarheidsfonds komt. We hadden gehoopt dat dit nu al concreet zou zijn met voorstellen, maar dat is niet het geval. We zien ernaar uit dat dit later dit jaar alsnog komt. Als uit de tussentijdse peiling van de begroting blijkt dat we geld niet kunnen uitgeven op een bepaald terrein, is dit een van de eerste zaken waar wat ons betreft extra middelen naar toe kunnen. De SGP ziet uit naar goede voorstellen.

Energietransitie

Als het om de leefbaarheid gaat, maken we ons ook zorgen om alles wat samenhangt met de energietransitie. Er gaat veel gebeuren in ons Zeeuwse landschap. De SGP is van mening dat kabels en leidingen zoveel mogelijk ondergronds gelegd moeten worden en dat bovengrondse zaken ingepast moeten worden in het landschap. Dat biedt ook kansen om stepstones in het landschap te creëren die belangrijk zijn voor flora en fauna. Dieren vinden daar rust en voedsel en het ziet er beter uit. Een situatie als bij het station in Rilland is onwenselijk. Ons is verzekerd dat daar nog aan gewerkt wordt, maar dat had ook veel eerder gekund. Het is een kwestie van plannen.
Ook voor havengebieden en dorpen en buurtschappen daar omheen, is de energietransitie van groot belang. We horen vaak de klacht dat er weinig regie op al die projecten zit. Wie overziet het? Wie checkt de geluidsbelasting tijdens en na de bouw? Opgeteld bij dat van de naastliggende projecten. Op zichzelf kan een project voldoen aan de regelgeving, maar van twee of drie projecten opgeteld kan het teveel zijn. De SGP heeft de indruk dat niemand dit overziet. Hoe denken Gedeputeerde Staten hierover?

Vervoer over water

In de havengebieden gaat veel gebeuren op het gebied van aan- en afvoer van o.a. waterstof en ammoniak. We horen over plannen waarbij vervoer over water nauwelijks is meegenomen en waarin al helemaal niet voorzien is in bijvoorbeeld wachtsteigers voor de binnenvaart. In theorie kan er veel over water, maar in de praktijk moet er nog het nodige gebeuren om de infrastructuur op orde te maken. De vraag is: wie doet dat? Het vormt geen onderdeel van individuele projecten, dus staat de overheid daarvoor aan de lat. Straks gaat al het transport noodgedwongen over de weg of het spoor, omdat de voorzieningen voor vervoer over water niet op orde zijn. Ook omdat bijvoorbeeld een (of meerdere) kerncentrale(s) dat qua regelgeving in de weg zitten. Laten we voorkomen dat we een paar kerncentrales krijgen die vervolgens alles op slot zetten, omdat er rond zo’n kerncentrale weer een heel regime geldt. Dat bijvoorbeeld een wachtsteiger voor een waterstoftanker dan niet mag. De SGP is mede-indiener van een motie van de SP die oproept om te onderzoeken of de binnenvaart als transport meer kan betekenen in Zeeland in plaats van vervoer over spoor of weg.

Erfgoed

De SGP is blij met de extra 2 miljoen euro voor erfgoed. Het is belangrijk dat de provincie keuzes gaat maken. Het is lastig aan te wijzen wat er in de afgelopen jaren effectief gebeurd is op het gebied van bijvoorbeeld historische boerderijen, molens, varend erfgoed, historische kerkgebouwen etc. Het uitvoeringsprogramma moet wat ons betreft focus leggen en concreet worden. De SGP is van mening dat o.a. molens van grote waarde zijn voor Zeeland. Daarom hebben we een motie opgesteld om de aanbevelingen uit de Zeeuwse molenvisie 2024 om te zetten in beleid, zodat de 77 Zeeuwse windmolens toekomstbestendig gemaakt worden.

Zoet water

Ondanks de vele regen die de afgelopen maanden is gevallen, vragen we toch opnieuw aandacht voor zoetwaterprojecten. In de vorige periode is het Deltaplan Zoetwater vastgesteld. In het coalitieakkoord is de ambitie opgeschreven om dat versneld uit te voeren. Wij hebben bij de Najaarsnota 2023 gevraagd om in deze Voorjaarsnota concrete voorstellen te doen om deze versnelling te realiseren. Helaas staan ze er niet in. We roepen Gedeputeerde Staten dringend op om op zeer korte termijn met concrete voorstellen naar Provinciale Staten te komen.

Waterkwaliteit

In 2027 moet Nederland voldoen aan de Kaderrichtlijn Water. We maken ons nog steeds zorgen over hoe het waterschap hier invulling aan geeft en de toezichthoudende rol van de provincie hierop, of het gebrek eraan. Hoe werkt onze toezichthoudende rol? Wat doet het waterschap? Worden er al bestuurlijke grenzen geslecht op dit gebied? Worden er al budgetten samengevoegd?
De SGP zou graag zien dat de provincie aan de slag gaat om een project op te zetten met landbouwers/grondeigenaren om de waterkwaliteit op en rond hun eigen bedrijf en percelen te meten. Wij zijn ervan overtuigd dat veel boeren, als ze precies kunnen zien wat het effect is van wat ze doen en laten, best zaken willen veranderen die positief van invloed zijn op de waterkwaliteit.

Biodiversiteit

Afgelopen week kwam in een onderzoek van Future Dikes naar buiten dat er veel potentie is in het terugbrengen van meer biodiversiteit op dijken en binnendijken. Ook over biodiversiteit hebben we met het waterschap en de provincie al vaker gesproken. Dat is voornamelijk een geldkwestie. De 1 miljoen euro die is uitgetrokken voor de uitvoeringsorganisatie landelijk gebied, kunnen we beter inzetten voor het terugbrengen van meer biodiversiteit op dijken in plaats van boeren uitkopen. Dan wordt het geld nuttig besteed aan zaken die echt helpen in plaats van mooie boerenbedrijven te beëindigen.

Visserij

Er is vanuit de provincie, maar ook door de SGP, veel gesproken met het vorige kabinet om visserij in de Voordelta mogelijk te laten blijven. Dat is van groot belang voor o.a. de Zeeuwse garnalenvissers. We roepen het college op om ook het nieuwe kabinet, als dat er binnenkort is, op dit punt goed te volgen en te zorgen dat onze vissers hun toekomst behouden.

Regionale Uitvoeringsdienst

De Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) is de dienst die in veel gevallen zorgt voor toezicht en handhaving bij bedrijven. Ook vergunningverlening is een taak van de RUD. Wat ons betreft een belangrijke taak. Het plan van aanpak om de RUD toekomstbestendig te maken, lijkt niet verder te komen dan een minimale variant. De SGP vindt dat zorgelijk. Zeeland is namelijk wel het tweede gebied van Nederland qua veiligheidsrisico’s. Zeeland kent namelijk veel grote en zware industrie en het vervoer van gevaarlijke stoffen over water en spoor. Accepteren we dan een RUD die maar net goed genoeg is? Ook dit gaat over leefbaarheid, zorgen voor Zeeland. We horen graag hoe Gedeputeerde Staten dit zien.

Verkeersveiligheid

Het aantal verkeersslachtoffers en gewonden gaat helaas nog steeds omhoog. Ook op de provinciale wegen. Het aantal nieuwe vormen van vervoer ontwikkelt snel. Denk aan de fatbikes. Is het provinciaal beleid daar nog op toegesneden? Wat de SGP betreft moet daar veel meer aandacht voor komen. Het aantal verkeersslachtoffers moet echt omlaag. Ook dit gaat over zorgen voor Zeeland.

Jongeren

De aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt is een onderwerp dat in voorgaande jaren hoog op de agenda stond. We hebben de indruk dat dit wat weggezakt is. Het is belangrijk dat opleidingen in voortgezet en hoger onderwijs qua inhoud aansluiten op de vraag bij bedrijven en organisaties. De studenten die hun opleiding afronden, kunnen dan van meer meerwaarde zijn voor de Zeeuwse samenleving.

Tot slot, de SGP heeft een aantal zaken voor het voetlicht gebracht en gevraagd om op die punten actie te ondernemen. Zijn wij dan zonder hoop? Nee, wij geloven in Zeeland. We geloven dat ook zonder ons werk, de wereld wordt bestuurd. Dat neemt niet weg dat we als overheid de taak hebben om ons werk zo getrouw als de engelen in de hemel te doen, zoals in de Heidelbergse Catechismus uit 1563 staat. Dat lukt lang niet altijd, maar laten we het wel proberen. En als we fouten maken, geven we die toe en repareren we wat we fout hebben gedaan. De SGP wenst Gedeputeerde Staten en u als Provinciale Staten Gods zegen op het werk voor deze mooie provincie.