Per 1 januari 2025 Westerscheldetunnel grotendeels tolvrij!

Vanuit Zeeland ligt de wens er al lang: de Westerscheldetunnel zo snel mogelijk tolvrij! Door middel van een in de Tweede Kamer unaniem aangenomen motie van Kees van der Staaij (SGP) gaat deze wens per 1 januari 2025 in vervulling. Voorlopig eerst alleen voor met name personenauto’s en motoren. Het Rijk stelt € 146,5 miljoen beschikbaar voor de dekking voor de periode 2025 – 2029. Voor de periode 2030 – 2033 heeft het Rijk een toezegging gedaan om de tolinkomsten die de provincie Zeeland misloopt te dekken. In de tussentijd wordt in overleg met de provincie ook bekeken of de tol voor het vrachtverkeer er eerder af kan. In 2033 loopt de tol sowieso af. SGP-Statenlid Wim Kok verwoordde de bijdrage van de SGP op het Statenvoorstel met de financiële uitwerking van het tolvrij maken.

Feestelijk moment

Een feestelijk moment: de Westerscheldetunnel wordt gedeeltelijk tolvrij. Daar is de SGP zeer verheugd mee. Wij hebben er, samen met anderen uiteraard, jaren ons best voor gedaan. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de motie Van der Staaij. Vorige week sprak ik de fractievoorzitter van onze Tweede Kamerfractie, Chris Stoffer, die in het verleden werkzaam is geweest bij Rijkswaterstaat. Toen hij in de Tweede Kamer kwam, was het een van zijn prioriteiten om de tunnel tolvrij te krijgen. Dat heeft hij waargemaakt, dus ook aan hem een woord van dank. Ook onze eigen Statenfractie heeft een aantal jaar geleden met succes een initiatiefvoorstel ingediend om het toltarief voor de veelgebruiker naar beneden te krijgen. En niet in de laatste plaats een woord van dank aan onze gedeputeerde, dhr. Van der Maas, die op dit dossier keurig werk heeft geleverd. Een feestelijk moment dus voor de personenauto’s (met aanhanger) en motorrijders (categorie 1, 2 en 5) die vanaf 1 januari 2025 tolvrij door de tunnel kunnen.

Financiële uitdagingen

140 miljoen euro, dat is veel geld wat onze kant op komt om dit te realiseren. 140 miljoen euro tot 2029 met daarbij de toezegging dat het financiële gat voor de dekking tot 2033 ook geregeld wordt. En daarbovenop een inflatiecorrectie van 6,5 miljoen euro. Er is goed werk verricht door de gedeputeerde en de ambtenaren om dit voor elkaar te krijgen. Ga zo door, ook voor het vrachtverkeer. Tegelijkertijd moeten we ook eerlijk zijn. Het geeft de SGP ook wat te denken dat er al 6,5 miljoen euro bij komt, nog voordat we van start zijn. Kennelijk kan dat bedrag dus hoger zijn, omdat we nu al 6,5 miljoen euro extra nodig hebben. Onze vraag is dan ook: blijft er ruimte in de gesprekken met het Rijk om bij nieuwe tegenvallers (bijvoorbeeld meer dan verwachte inflatie) het gesprek te blijven voeren over dit soort bedragen? We lezen namelijk in de stukken dat als het meevalt (als de inflatie bijv. lager uitvalt), dit bedrag ook lager kan zijn. Maar wat de SGP betreft mag dat twee kanten op zijn. We roepen de gedeputeerde op dat mee te nemen. Al is het maar omdat de eindstand van de reserve in 2033 een schamele 173.000 euro is en als ik dan denk aan het repareren van de dertig meter lange scheur in de Oostbuis waar we nog voor staan, dan zitten daar nog wel wat financiële uitdagingen.

Vrachtverkeer moet nog tolvrij worden

Ondanks dat dit een feestelijk moment is, blijft er werk aan de winkel. Het vrachtverkeer (categorie 3 en 4) moet nog tolvrij worden. Het lijkt juridisch niet mogelijk om te differentiëren naar Zeeland of naar de Zeeuwen. Tegelijkertijd willen we de gedeputeerde meegeven om dat in zijn achterhoofd te houden. Als er een mogelijkheid is, juridisch verantwoord uiteraard, blijven wij daar voorstander van. De SGP wil het liefst zo snel mogelijk tolvrij voor alle verkeer. Ook voor alle vrachtwagens. Maar stel dat er een mogelijkheid is om dat stapsgewijs te doen, dan is de SGP daar voorstander van. Categorie 3 gaat over de kleine vrachtwagens, oftewel met name het MKB van onze provincie. Daarin zien we de bedrijven terug, vaak ook familiebedrijven, die de motor zijn van onze Zeeuwse economie. Stel dat het mogelijk is om stapsgewijs al wat te doen voor categorie 3, dan is de SGP daar een voorstander van. Want laten we wel wezen: het MKB is de laatste jaren al vaak de klos. Als we kijken naar inflatie in de loonkosten, naar de ontwikkelingen in de belasting (VPB) vanuit het Rijk, dan zou daar wel een voordeel mogen passen.

Tot slot roept de SGP op om oog te houden voor de financiële risico’s. Want aan het eind van de dag zijn we aandeelhouder en hebben we een instandhoudingsverklaring voor alle kosten getekend. Het is een groot infrastructureel project met bijbehorende risico’s. Laten we daar scherp aan de wind blijven zeilen. De SGP kan zich goed vinden in de voorliggende voorstellen. Het is een voorbeeld van een goede politieke samenwerking met meerdere partijen. Heel Zeeland, met name Zeeuws-Vlaanderen, wordt beter bereikbaar. Dat gunnen we de Zeeuws-Vlamingen van harte. Mocht u zich afvragen hoe dat werkt in de praktijk: ik kwam daar afgelopen week een voorbeeld van tegen in mijn eigen bedrijf. In het 72-jarig bestaan van ons bedrijf, hebben we de eerste werknemer uit Zeeuws-Vlaanderen aangenomen. Toen dat binnen ons bedrijf op tafel kwam (er waren meerdere kandidaten), zei iemand: ‘’wacht even, Zeeuws-Vlaanderen, dat is tol dus daar moeten we even aan rekenen’’. Ik maakte de opmerking dat dat nog maar van korte duur is, dus dat dit aspect niet meer meetelt. De eerste Zeeuws-Vlaming die op Walcheren bij ons op kantoor komt werken, is een feit.