Wet van Klets

Vrijdag 19 april werd het 'Afwegingskader inzet ZEH-dividend' behandeld in Provinciale Staten. In de periode van 2024 tot en met 2033 vindt een geleidelijke uitkering plaats van de reserve Eigen Vermogen van de Zeeuwse Energie Houdstermaatschappij (ZEH) (voorheen PZEM / Delta). Doel is om te komen tot een kader waarbij de ontvangen dividenden van ZEH worden ingezet op een wijze waarop het maatschappelijk belang duurzaam wordt gediend. Onderstaand leest u de bijdrage van de SGP, verwoord door statenlid Wim Kok. 

Kennelijk valt er wat te kaderen. En dat klopt, want na aflossing hebben we bijna 160 miljoen euro om in te zetten voor de Zeeuwse belangen en de Zeeuwse economie. Precies een punt waar de SGP zich al jarenlang voor inspant. Weg van alle zin en onzin over dividend of geen dividend, gewoon regelen en doen. En dus met elkaar kaders stellen. Totaal is dit onderdeel van een bedrag aan dividend van 479 miljoen euro. Volgens de SGP is dat bedrag veel te laag. Daar kom ik zo nog op terug. Voor de rest van mijn bijdrage wil ik uitgaan van wat wel genoemd wordt: de wet van Klets. Dat wil zeggen dat alleen nog dingen genoemd worden die nog niet eerder genoemd zijn en die nog iets toevoegen.

Goed huisvader

Het is een doordacht voorstel. Het principe wat erachter zit, is van een goed huisvader die past op zijn centjes, spaart en van het rendement de goede dingen doet. Soms bekroop mij het gevoel dat het iets te doordacht was. We hebben heel goed gekeken naar andere provincies. We hebben ervaringen opgehaald. Dat is allemaal in een voorstel terecht gekomen. De SGP heeft middels technische vragen gevraagd of we het niet teveel dicht timmeren. Maar de antwoorden van Gedeputeerde Staten waren verhelderend: we gaan er zelf over en we kunnen afwijken.

Spelregels

Wat we ons nog wel afvragen: hoe gaan we ons aan de spelregels houden? Hoe zorgen we ervoor dat we toch niet in de verleiding komen om het anders te doen? Het budgetrecht ligt uiteindelijk bij Provinciale Staten, maar hoe is dit gesprek binnen Gedeputeerde Staten gegaan? En hoe kijkt de gedeputeerde ernaar? Het is toch een nieuwe situatie voor ons als provincie.

Lening aflossen

We lossen een lening af bij GBE Aqua. Onze fractie was positief verrast over het effect daarvan. Het leidt tot een eenmalige inkomstenbron van 5,6 miljoen euro door die lening af te lossen. Daaruit blijkt dat het onderliggende contract goed is uitonderhandeld destijds. Daar past een compliment.

Geld moet revolveren

Geld moet rollen, wordt wel gezegd. Wat de SGP betreft: geld moet revolveren. Dat hebben we liever dan dat we rente inkomsten van de bank ontvangen. Onze vraag aan Gedeputeerde Staten is: ziet u dat ook zo? En hoe kijkt u naar de verhouding? Wat krijgt daar voorrang in: schatkistbankieren of juist een revolverend fonds? En, hoe ziet Gedeputeerde Staten het voor zich om dat aan te jagen?

Een andere vraag gaat over de forse financiële bijdrage die wordt uitgelokt, zoals in het stuk staat. Het Rijk wordt daar bij genoemd. Concreet is onze vraag nog: wat is in dit kader ‘fors’ en hoe gaan we lokken en verleiden? Is er nog extra inzet voor nodig richting Europa? Welk beeld hebben Gedeputeerde Staten daarbij?

Structureel rendement

De VVD heeft een amendement gemaakt dat wij van harte mee indienen. Namelijk om in het eerste jaar niet van 80% van de dividenden in te zetten om structureel rendement te bereiken, maar 90%. Het jaar 2024 is al een stukje onderweg, dus het is zeer de vraag of het overblijvende bedrag dit jaar nog opgemaakt kan worden. 

Nog even terugkomend op de 479 miljoen euro. Laat ik helder zijn, dat is natuurlijk heel veel geld. Het is fijn dat het onze kant op komt. Maar in verhouding tot de 1,6 miljard vermogen waar we het over hebben en waar het dividend vandaag komt, is het (te) weinig. Het is ook niet in lijn met de aandeelhoudersstrategie die we hebben.

De SGP ziet duidelijk mogelijkheden voor een groter bedrag. En pas dan zouden we zichtbare impact kunnen hebben met projecten die er toe doen.

Voor de SGP is het echt een zorgpunt hoe EPZ, de kerncentrale, en ZEH hier acteren. En vooral, en dan ben ik even scherp, hoe Gedeputeerde Staten het op dit punt lijkt te laten gebeuren. Het gaat wel om 1 miljard euro, ongeveer drie keer onze begroting.